تغییرات طبیعی دوران بارداری
بارداری یک پدیده طبیعی است و تغییرات مختلفی که در تمام اعضا بدن به وجود می‌آید به‌منظور سازگاری و آماده‌سازی بدن وی با حاملگی است تا جنین به‌خوبی در رحم مادر رشد نموده و مادر نه ماه دوران بارداری را به‌سلامتی پشت سر گذاشته و جنین سالمی به دنیا آورد. این تغییرات که در اعضای بدن اتفاق می‌افتد شامل:
تغییرات واژن
در طی بارداری واژن شدیداً محتقان و سیانوتیکث می‌شود، مخاط واژن ضخیم شده و تراکم بافت هم‌بندی آن بسیار کمتر می‌شود، پوشش عضلانی آن تا اندازه زیادی هایپرتروفی پیدا می‌کند ترشحات PH آن اسیدی قوی داشته که به علت افزایش میزان گلیکوژن در لاکتوباسیل‌ها است.
تغییرات رحم
مهم‌ترین عضوی که با شروع حاملگی دستخوش تغییرات عمیق می‌گردد، رحم است در مرحله اول این تغییرات که تا ۶ هفته اول ادامه دارد و البته به دلیل هورمون‌های حاملگی (پروژسترون ترشح‌شده از جسم زرد) است و مربوط به افزایش و رشد سلولی دیواره‌ها و بافت جنینی است، رحم ازلحاظ افزایش حجم در طول بارداری تغییرات محسوسی دارد اندازه رحم در طی حاملگی ۶-۵ برابر افزایش می‌یابد. وزن آن ۲۰ برابر و ظرفیت آن نیز ۱۰۰ برابر افزایش می‌یابد. پس از ۶ هفته اول بزرگ شدن رحم بسته به‌اندازه جنین در حال رشد و رشد واقعی فیبرهای عضلانی است. در اوایل حاملگی موقعیت رحم به‌صورت خمیدگی شدید به‌طرف جلو است ولی با پیشرفت حاملگی رحم از لکن بیرون آمده و دچار درجات متغیری از چرخش به راست می‌شود. جدار بخش فوقانی که دارای قابلیت انقباضی است در طی زایمان ضخیم‌تر می‌شود درحالی‌که بخش تحتانی رحم در طی زایمان باید به‌صورت کامل دیلاتاسیون پیدا کند که عبور عضو نمایشی را امکان‌پذیر سازد. از دیگر تغییرات این است که در هفته ششم ترشح زیاد غدد کردن رحم سبب تشکیل یک‌لایه به نام سرپوش حاملگی به نام موکوس پلاگ می‌گردد. به همراه تغییرات دیگر دیواره واژن نیز دچار تغییراتی متناسب با حاملگی می‌گردد. شبکه خون‌رسانی واژن گسترش می‌یابد که نتیجه آن افزایش ضخامت و احتقان و تیره‌رنگ شدن مخاط واژن است که به مجموع حالت احتقانی و تیره‌رنگ شدن واژن علامت چادویک گویند.
تغییرات جدار شکم
به‌تدریج با افزایش اندازه شکم حدوداً در ماه ششم گودی ناف از بین رفته و در انتهای بارداری حتی از سطح دیواره شکم برجسته‌تر می‌شود. پوست شکم از خط میانی پررنگ‌تر می‌شود و خط تیره حاملگی لینه‌آنیگرا را تشکیل می‌دهد. کشش سریع پوست شکم باعث ازهم‌گسیختگی لایه‌های بافت همبند زیرپوست و پیدایش خطوط نامنظم و موجی شکل به رنگ صورتی تا بنفش روی شکم می‌شود که خطوط حاملگی یا استریا نامیده می‌شوند. این خطوط پس از زایمان به رنگ سفید نقره‌ای درمی‌آیند و شبیه جوش کاه در پوست باقی می‌مانند.
تغییرات پوست
پیگمانتاسیون پوست در نواحی دیگر بدن غیر.3 پستان‌ها در طی حاملگی شایع است علاوه بر پیگمانتاسیون پوست شکم گهگاه پیگمانتاسیونهایی روی صورت ایجاد می‌شود که نحوه توزیع آن شبیه نقابی است که در اطراف چشم‌ها است که آن را نقاب حاملگی یا کلوآاسما می‌نامند که ممکن است به مدت چندین ماه پس از زایمان باقی بماند. سیستم تناسلی خارجی هم به‌طور مشابه دستخوش پیگمانتاسیون می‌شود ممکن است اریتم در کف دست‌ها و خال‌های عنکبوتی و یا تلاتژیکتازی درروی پوست صورت و نیمه فوقانی تنه ظاهر شود که به علت افزایش استروژن‌هاست.
تغییرات دستگاه ادراری
در طی بارداری کاهش حرکات دودی دستگاه ادراری به دلیل ترشحات هورمونی از جفت وجود دارد، هم‌چنین هم‌زمان با بزرگ شدن رحم فشار زیادی بر مثانه وارد می‌شود حاصل این تغییرات میتواند تکرر ادرار، افزایش عفونت ادراری، کاهش اوره و ازت در خون باشد هم‌چنین جریان پلاسمایی خون در کلیه از ابتدای بارداری افزایش می‌یابد.
تغییرات پستان‌ها
از هفته هشتم حاملگی پستان‌ها بزرگ و حساس می‌شوند. هاله اولیه پررنگ‌تر و هاله ثانوی روشن‌تری در اطراف آن ایجاد می‌شود، غدد چربی که در منطقه هاله اولیه قرار دارند هایپرتروفی شده و تشکیل تکمه‌های مونتکومری را می‌دهند. در سطوح خارجی پستان‌ها ممکن است شیارهای استریا ظاهر شوند، در این دوران احساس پری و حساسیت و سوزش یا خارش در پستان‌ها وجود دارد.
تغییرات دستگاه گوارش
هم‌زمان با شروع بارداری ترشحات بزاق زیاد شده واکنش قلیایی آن به اسیدی تغییر می‌یابد. این عامل به همراه کمبود کلسیم زمینه‌ساز پوسیدگی دندان‌های مادر محسوب می‌شود. تحت تأثیر هورمون‌های آستروئیدی و کمبود ویتامین‌ها لثه‌ها هایپرتروفی شده و اسفنج مانند می‌گردند و زود به خونریزی می‌افتند به‌طورکلی تغییرات دستگاه گوارش در دوران بارداری، دسته‌ای مربوط به استروژن، پروژسترون،HCG و سایر هورمون‌های جفتی، دسته‌ای مربوط به بزرگ شدن رحم و دسته‌ای دیگر بدون عامل شناخته‌شده هستند. کاهش اسیدیته ترشحات معده به‌خصوص در سه‌ماهه اول بارداری، هم‌چنین کاهش تونیسیته عضلات صاف به دلیل تأثیرات پروژسترون مشاهده می‌گردد کاهش حرکات معده و طولانی تخلیه معده، باعث ایجاد حالت تهوع و استفراغ می‌گردند.
تغییرات وزن
در دوران بارداری انتظار می‌رود به‌طور طبیعی به علت اضافه شدن وزن رحم، جنین، جفت، پستان‌ها و جمع شدن آب در بدن و اضافه شدن مایع داخل کيسه آب شاهد افزایش وزن در مادر باردار باشیم. میزان افزایش وزن به‌طور متوسط ۱۲ تا کیلو کرم خواهد بود، نسبت افزایش وزن در سه‌ماهه اول تا ۱/۵ کیلو کرم، در سه‌ماهه دوم ۴ تا ۵ کیلوگرم و در سه‌ماهه سوم ۵ تا ۶ کیلو کرم است (افزایش وزن مطلوب در دوران بارداری بسته به شاخص نمایه بدنی (BMI) است.)
تغییرات خون
در اواخر حاملگی حجمی حدود ۵۰۰ میلی‌لیتر به سلول‌های خونی افزوده می‌گردد از سوی دیگر استروژن چه مستقیم و چه غیرمستقیم عاملی است که سبب احتباس آب و نمک در بدن مادر می‌شود درنتیجه حجم پلاسما نیز در حدود ۱۳۰۰ میلی‌لیتر زیاد می‌شود. افزوده روی‌هم‌رفته در حدود ۳۰ تا ۴۰٪ به حجم کلی خون افزوده می‌گردد به دلیل این افزایش کم‌خونی رقتی یا Hemo Dilotional در بدن مادر ایجاد می‌شود که در سه‌ماهه دوم بیشتر مشهود است. گرچه حجم گلبول قرمز و میزان هموگلوبین نیز افزایش می‌یابد ولیکن افزایش حجم پلاسما حدود ۳ برابر حجم توده گلبول‌های قرمز است. حجم پلاسما تا ۴ تا ۸ هفته پس از زایمان به حد اولیه خود برمی‌گردد.