خطرات استفاده از پستانک
اگر مادران عزیز از نتایج مطالعات و تحقیقات متعددی که در جهان در ارتباط با عوارض و خطرات استفاده از پستانک انجام‌شده، آگاه شوند، هرگز برای آرام کردن کودک از پستانک استفاده نمی‌کنند. برخی از این عوارض عبارت‌اند از:
عوارض استفاده از پستانک
تداخل در پستان گرفتن شیرخوار
نحوه مکیدن پستانک و سر شیشه با مکیدن پستان متفاوت است. درصورتی‌که به کودک شیر مادر خوار پستانک داده شود به‌ویژه در ماه‌های اول سبب سردرگمی شیرخوار در مکیدن و امتناع او از گرفتن پستان مادر می‌شود.
قطع زودرس تغذیه با شیر مادر
نتایج مطالعات حاکی از آن است که گرچه استفاده از پستانک در کوتاه‌مدت ممکن است سبب آرامش شیرخوار شود اما به دلیل عدم تمایل به مکیدن و تحریک پستان و کاهش برداشت شیر، موجبات قطع تغذیه با شیر مادر را فراهم می‌کند. به‌طوری‌که دریکی از مطالعات نشان داده‌اند در شیرخوارانی که پستانک استفاده می‌کردند، قطع شیر مادر در 6 ماهگی چهار برابر بیشتر بوده است.
عفونت گوش میانی (گوش‌درد)
مصرف پستانک سبب افزایش خطر عفونت گوش میانی (اوتیت مدیا) در شیرخواران می‌شود. به‌طوری‌که در سن ۳ تا ۱۸ ماهگی شیرخوارانی که از پستانک استفاده نکرده‌اند 33 درصد کمتر از سایرین دچار عفونت گوش شده‌اند. برخی مطالعات ابتلا به این بیماری را در اثر مصرف پستانک تا 50 الی 100 درصد گزارش کرده‌اند.
عفونت قارچی دهان، برفک و پوسیدگی دندان
مصرف پستانک با افزایش لاکتوباسیل بزاقی و کاندیدا در دهان و درنتیجه با پوسیدگی دندان و عفونت قارچی دهان همراه است. میزان بروز کاندیدا در استفاده‌کنندگان از پستانک نسبت به سایرین تا دو برابر بوده است.
رشد دندانی نامناسب
پستانک سبب حرکات غیرطبیعی و تداخل در رشد طبیعی فک و دهان شده و درنتیجه موجب رشد دندانی نامناسب و جفت نشدن دندان‌ها می‌شود. اثرات نامطلوب پستانک بر شیرخواران دائمی است و اصلاح پیامدهای آن در مراحل بعدی زندگی بی‌نهایت مشکل است چون تکامل عضله تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
آثار زیان‌بار بر تکامل روانی اجتماعی و تکلم کودک
پستانک بر تمایل کودک برای تقلید صداها و هوشمندی او اثر سوء دارد و باعث وابستگی مدام می‌شود و تکامل اجتماعی را با اشکال مواجه می‌کند. به‌علاوه چون کودک شیر مادر را کمتر مصرف می‌کند، بر هوش او نیز اثر سوء دارد. باعث مشکلات عصبی رفتاری می‌شود چون وقتی حوصله‌اش سر رفته یا نیاز به آرامش دارد، پستانک می‌مکد و این امر اجازه نمی‌دهد والدین بررسی کنند که کودک از چه چیز رنج می‌برد.
سایر عوارض
استفاده از پستانک در شیرخواران به‌طور مشخصی همراه با افزایش علائمی از قبیل خس‌خس سینه، سرفه، گوش‌درد، استفراغ، اسهال، تب و کولیک (دل‌درد) و وزن گیری ناکافی بوده است.
سایر مشکلات عبارت‌اند از:
- اختلال در تنفس،
- کاهش اشباع اکسیژن خون،
- احتمال جدا شدن لاستیک و خفگی (درصورتی‌که استفاده از بند به‌عنوان آویز گردن خطر آن بیشتر می‌شود)،
- پیدایش آلرژی به لاتکس،
- اختلال خواب به خاطر بیرون افتادن گولزنک از دهان
- و افزایش احتمال حاملگی زودرس مادر...
مکیدن انگشت
شیرخواران معمولاً روش‌هایی برای آرام کردن خود به کار می‌گیرند مثلاً قرار گرفتن در وضعیت جنینی یا مکیدن انگشت و یا مشت. مکیدن غیر تغذیه‌ای مثل مکیدن انگشت یا گولزنک، بیشتر نشان‌دهنده نیاز شیرخوار به ارتباط عاطفی با مادر است. به‌هرحال مکیدن غیر تغذیه‌ای هر شیئی می‌تواند سبب اختلال در تغذیه با شیر مادر شود. در جوامعی که دسترسی به پستان مادر و مکیدن توسط شیرخوار بدون محدودیت است مکیدن انگشت دیده نمی‌شود.
اگر شیرخواری مایل به مکیدن غیر تغذیه‌ای است مثلاً در مورد شیرخواران نارس در بخش‌های مراقبت ویژه نوزادان، مکیدن پستان خالی یا تخلیه‌شده مادر توصیه می‌شود که اثر تسکین‌دهنده صدای قلب مادر را نیز به همراه دارد و از بوی آشنای مادر و لمس او لذت می‌برد.