مدیریت محتوا

خلاصه متن

متن توصیفی

متن

<p>شیر مادر بهترین و کامل‌ترین غذا برای شیرخواران زیر ۶ ماه است و در این دوران شیر مادر به‌تنهایی به‌علاوه قطره مولتی‌ویتامین كلیه نیازهای تغذیه‌ای شیرخوار را تأمین می‌کند. غذای كمكی برای شیرخوار باید پس از ۶ ماهگی شروع شود، زیرا بعد از ۶ ماهگی نیازهای غذایی شیرخوار به‌تنهایی با شیر برآورده نمی‌شود و لازم است علاوه بر شیر مادر، تغذیه كودك با غذاهای نیمه جامد نیز شروع شود. تغذیه تكمیلی علاوه بر تأمین انرژی، دوران بسیار حساسی برای ایجاد عادات صحیح غذایی و استفاده از غذای سفره خانواده است.</p><h2>مواد غذایی ممنوعه تا یک‌سالگی</h2><ul><li><strong>مواد غذایی كه ممكن است ایجاد حساسیت كنند:</strong> شیر گاو (جوشاندن شیر در تهیه فرنی، مقدار ماده آلرژی موجود در شیر را كم می‌کند)، سفیده تخم‌مرغ، انواع توت، كیوی، آلبالو، گیلاس، خربزه، بادام‌زمینی.</li><li><strong>مواد غذایی كه ممكن است باعث خفگی شیرخوار شود:</strong> دانه كشمش، دانه انگور، ذرت، تکه‌های سوسیس، آجیل، تکه‌های سفت و خام سبزی‌ها مثل هویج و ... و تکه‌های گوشت.</li><li><strong>مواد غذایی كه ممكن است مشكلات دیگری ایجاد كنند:</strong> قهوه یا چای پررنگ كه سبب بی‌قراری كودك می‌شود. عسل كه باعث احتمال مسمومیت می‌شود (بوتولیسم) ولی استفاده از عسل پاستوریزه اشكالی ندارد.</li><li><strong>به‌طورکلی تا یک‌سالگی:</strong> عسل غیرپاستوریزه، شیر پاستوریزه، پنیر، سفیده تخم‌مرغ، شكلات، میگو، فلفل و ادویه‌جات، ترشی‌ها، نمك، نوشابه‌های گازدار، آب‌میوه‌های صنعتی و از میوه‌ها خربزه، كیوی، انواع توت (توت سفید، توت‌فرنگی، تمشك)، آلبالو، گیلاس و یا از حبوبات لپه و نخود، همچنین از گروه سبزی‌ها، اسفناج و كلم به نوزاد داده نشود.</li></ul><blockquote><p>دادن قطره مولتی‌ویتامین از ۱۵ روزگی روزانه ۲۰ - ۲۵ قطره و قطره آهن از شروع غذای كمكی روزانه ۱۰ - ۱۵ قطره تا ۲۴ ماهگی توصیه می‌شود.</p></blockquote><blockquote><p>قطره آهن بایستی در عقب دهان چكانده شود و بعد به كودك آب بدهید تا رنگ دندان‌ها سیاه نشود.</p></blockquote><h2>پایان شش‌ماهگی بهترین زمان برای شروع غذای کمکی است زیرا:</h2><ul><li>وزن شیرخوار در ۵ ماهگی دو برابر تولد می‌شود و شیر مادر در این سن به‌تنهایی قادر به رفع نیازهای غذایی کودک نیست.</li><li>ذخیره آهن در طول شش‌ماهگی به حداقل می‌رسد.</li><li>با توجه به اینکه تکامل تغذیه‌ای بخشی از تکامل عمومی بدن کـودکان است، در نیمه دوم سال اول زندگی کودک که زمان گردن گرفتن و نشستن کودک است، تکامل تغذیه‌ای بسیار مؤثر خواهد بود. در این هنگام دندان‌هایش شروع به رویش نموده و حرکات دست و انگشتانش هدف‌دار می‌شوند.</li></ul><h2>دفعات و مقدار غذا در كودكان ۶ تا ۲۱ ماهه</h2><p>دفعات غذای كمكی در پایان ۶ ماهگی از یک‌بار در روز شروع و کم‌کم به دو بار و سپس در اواخر ماه هفتم و طی ماه هشتم به سه بار در روز می‌رسد. در صورت نیاز می‌توان یك یا دو میان وعده هم اضافه نمود. با افزایش سن كودك، دفعات تغذیه و مقدار غذای كمكی بیشتر می‌شود به‌طوری‌که در سنین ۹ تا ۲۱ ماهگی وعده‌های اصلی غذاهای كمكی ۳ تا ۴ وعده در روز و اگر كودك میل داشت با ۲ تا ۱ میان وعده هم همراه است. به‌این‌ترتیب شیرخوار به‌تدریج مهارت بیشتری در غذا خوردن پیدا می‌کند و از مزه‌های جدید هم لذت می‌برد.</p><h2>ویژگی‌های غذاهای کمکی</h2><ul><li>کم‌حجم، پرانرژی و مغذی باشد</li><li>با استفاده از غذاهای خانواده به‌آسانی تهیه شود</li><li>نرم و قابل‌هضم باشد</li><li>به شیرخوارانی كه با شیر مادر تغذیه می‌شوند از ۲۱ - ۶ ماهگی حداقل سه بار در روز غذای كمكی بدهید</li><li>غذا را از یك قاشق مرباخوری شروع كرده و به مقدار و تنوع غذایی بیفزایید</li><li>غذای كمكی را با فنجان یا كاسه داده، به‌هیچ‌وجه از بطری استفاده نكنید</li><li>اگر غذای كمكی را در یخچال نگهداری نمی‌کنید، ظرف 1 ساعت پس از تهیه، آن را مصرف كنید</li><li>هنگام بیماری و پس‌ازآن شیرخوار را به‌دفعات بیشتر از قبل با شیر مادر تغذیه كرده و غذای اضافی به او بدهید. </li><li>كارت رشد وسیله مفیدی برای پی بردن به‌کفایت تغذیه كودك و سلامت اوست، از آن نگهداری كنید</li></ul><h2>نکات اساسی و مهم در تهیه و نگهداری غذای کمکی</h2><ul><li>قبل از تهیه غذا باید دست‌ها را با آب و صابون شست.</li><li>هنگام غذا دادن به شیرخوار باید دست‌های او را نیز با آب و صابون شست.</li><li>بهتر است غذای کمکی به میزان نیاز روزانه تهیه شود.</li><li>باقیمانده غذای کمکی را در ظرف درب دار و در داخل یخچال نگهداری کنید.</li></ul><h2>خطرات شروع زودهنگام غذای کمکی</h2><ul><li>احتمال ابتلا شیرخوار به اسهال به دلیل عدم تکامل دستگاه گوارش</li></ul><ul><li>احتمال بروز آلرژی (حساسیت)</li></ul><blockquote><p>شروع دیرهنگام غذای کمکی موجب بروز سوءتغذیه و عدم رشد کافی در کودک می‌شود.</p></blockquote><h2>نکات مهم در تغذیه تکمیلی</h2><ul><li>تا یک‌سالگی در هر بار تغذیه با غذای كمكی اول شیر مادر بدهید.</li><li>از یك نوع غذای ساده شروع كنی د و هر غذا به مدت پنج‌ تا هفت روز داده شود و بعد غذای دیگر به كودك داده شود و به‌تدریج تنوع غذایی را بیشتر كنید.</li><li>ابتدا باید غذا رقیق تهیه شود به‌طوری‌که غلظت آن كمی بیشتر از شیر مادر باشد.</li><li>سپس به‌تدریج بر غلظت آن افزوده شود. سفت كردن تدریجی غذا سبب یادگرفتن عمل جویدن می‌شود.</li><li>بهتر است غذاها با قاشق و مایعات با لیوان داده شود.</li><li>باید غذاهای كمكی به ترتیب داده شود و هر دو هفته غذای خاصی به رژیم غذای كودك اضافه شود.</li><li>بعد از تغذیه كودك باید آب آشامیدنی سالم و بهداشتی به كودك داد.</li><li>تا یک‌سالگی به غذای كودك نمك اضافه نكنید.</li></ul><h2>مقوی و مغذی کردن غذای کودک</h2><p> مقوی کردن غذا یعنی موادی به غذا اضافه کنیم که انرژی آن را بیشتر کند. مغذی کردن غذا یعنی موادی به غذا اضافه کنیم که پروتئین، املاح و ویتامین آن را بیشتر کند.</p><h4>موادی که انرژی غذا را بیشتر می‌کنند:</h4><ul><li><strong>روغن‌ها </strong>دارای انرژی هستند و توصیه می‌شود به غذای کودکی که رشد آهسته دارد کمی روغن اضافه شود، چون:</li></ul><ol><li>انرژی روغن نسبت به مواد غذایی دیگر بیشتر است. (هر گرم روغن حدود ۹ کالری و هر گرم قند و شکر ۴ کالری انرژی دارد.)</li><li>روغن، مثل کره، روغن‌زیتون، روغن مایع و جامد نباتی، بدون اضافه کردن حجم غذا، انرژی آن را بیشتر می‌کند.</li><li>روغن باعث نرم شدن غذا می‌شود و خوردن آن را برای کودک راحت‌تر می‌کند.</li></ol><ul><li><strong>قند و شکر</strong> انرژی‌زا هستند و مصرف آن برای کودکان زیر یک سال توصیه نمی‌شود چون ذائقه کودک به طعم شیرین عادت کرده و زمینه بروز مشکلاتی چون چاقی در بزرگ‌سالی فراهم می‌شود.</li></ul><h4>موادی که علاوه بر انرژی، پروتئین غذا را بیشتر می‌کنند:</h4><ul><li><strong>پروتئین </strong>برای رشد کودک (به‌ویژه برای کودکی که آهسته رشد می‌کند) ضروری است. برای افزایش پروتئین غذا کمی گوشت به غذای کودک اضافه کنید. بعد از ۸ ماهگی انواع حبوبات مانند نخود، لوبیا و عدسی که کاملاً پخته‌شده را می‌توانید به غذای کودک اضافه کنید. به غذای کودک تخم‌مرغ اضافه کنید، ولی تا یک‌سالگی از دادن سفید ه تخم‌مرغ به کودک خودداری کنید.</li></ul><h4>موادی که ویتامین (مانند ویتامین ث و آ) و املاح (مانند آهن و کلسیم) غذا را بیشتر می‌کنند:<br></h4><ul><li>انواع سبزی‌های سبز برگ مانند جعفری، شبت (شوید)، گشنیز را که دارای ویتامین ث و آهن هستند به غذای کودک اضافه کنید.</li><li>انواع سبزی‌ها زرد و نارنجی مانند کدوتنبل و هویج را که دارای ویتامین آ هستند به غذای کودک اضافه کنید.</li><li>جوانه غلات و حبوبات را در برنامه غذایی کودک بگنجانید. ابتدا جوانه گندم، ماش یا عدس را تهیه و پودر کنید و سپس در انتهای طبخ به غذای کودک اضافه کنید.</li></ul><br><br><br>

ویرایش محتوا

ویرایش عنوان

ویرایش مشخصات

ویرایش محتوا

ویرایش تصاویر