baby boom

مزایای تماس پوست باپوست مادر و نوزاد پس از تولد

تماس پوست باپوست مادر و نوزاد بلافاصله بعد از تولد و شروع تغذیه با شیر مادر گرچه به هم مرتبط هستند اما هرکدام به‌طور مستقل از اهمیت خاصی برخوردارند. به‌طوری‌که گفته می‌شود حتی اگر مادر قصد شیردهی ندارد، مادر و نوزاد باید از این تماس اولیه بهره‌مند شوند. مادر و نوزاد پس از تولد نباید از هم جدا شوند و مطلوب است که به‌طور مداوم همراه هم باشند و نوزاد مجاز باشد که به‌محض آمادگی پستان مادر را بگیرد مگر به دلایل پزشکی غیرقابل‌اجتناب.

برقراری تماس پوستی مادر و نوزاد به شروع موفق تغذیه انحصاری با شیر مادر کمک می‌کند. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که تماس پوستی زودرس مادر و نوزاد منجر به افزایش قابل‌توجه میزان تغذیه با شیر مادر و طول مدت شیردهی می‌شود. مشاهده‌شده که حتی تماس کوتاه‌مدت ۲۰-۱۵ دقیقه‌ای در ساعت اول مفید بوده است درحالی‌که حتی ۲۰ دقیقه جدایی در طول ساعت اول می‌تواند زیان‌آور باشد.

این تماس مادر و شیرخوار را آرام می‌کند و ضربان قلب و تنفسی شیرخوار را ثبات می‌بخشد و نوزاد را گرم نگه می‌دارد. نوزادان دمای زیر بغلی و پوستی بالاتر، تطابق متابولیکی و ثبات قند خون و اصلاح سریع‌تر اسیدیته خون‌دارند. در مطالعه‌ای تعداد ۳۸ نوزاد بلافاصله پس از تولد در تماس پوستی با مادر به مدت حداقل یک ساعت قرار گرفتند، ۲۴ درصد آن‌ها به‌طور متوسط پس از ۴۹ دقیقه قادر به مکیدن صحیح پستان بودند. در گروه دیگری از نوزادان که تماس با مادر را بلافاصله پس از تولد شروع کردند، اما پس از ۲۰ دقیقه جدا شدند و ۲۰ دقیقه بعد نزد مادر برگشتند، فقط ۷ درصد آن‌ها به‌طور مؤثر پستان مادر را مکیدند که این اختلاف معنی‌دار بود. در یک متاآنالیز از مطالعات انجام‌شده نشان داده‌اند که تماس اولیه مادر و نوزاد، منجر به افزایش قابل‌توجه میزان تغذیه با شیر مادر در ۲ تا ۳ ماهگی شده است.

این تماس اولیه موجب تحکیم پیوند عاطفی بین مادر و نوزاد می‌شود. پیوند عاطفی نوزاد با پدر و مادر از دوره بارداری آغازشده و بعد از چند ماه انتظار با اولین تلاقی نگاه و تماس مستقیم با نوزاد، قویی‌تر می‌شود. پیوند عاطفی ممکن است در بدو تولد و با دیدن نوزاد ظاهرشده و یا به‌مرورزمان و بعد از انس بیشتر با شیرخوار ایجاد شود. هرچه پیوند عاطفی با نوزاد زودتر و قوی‌تر شکل گیرد، مراقبت از نوزاد دل‌پذیرتر و مطلوب‌تر می‌شود. به‌علاوه شیردهی و مادری کردن و تربیت فرزند با موفقیت بیشتری توأم گردیده و احتمال سوء رفتار با کودک کاهش می‌یابد و درنهایت منجر به تسریع روند رشد جسمی، ارتقا تکاملی و شکوفایی استعدادهای بالقوه کودک می‌گردد و در سنین بالاتر نیز نقش بسزایی دارد.

لمس زودرس نوک پستان و آرئول توسط نوزاد (ظرف نیم ساعت اول) همراه با تماس پوستی، تأثیر مثبت بر پیوند عاطفی مادر و نوزاد در روزهای اول تولد دارد. به‌طوری‌که در مطالعه‌ای دیده‌شده که این مادران، نوزادان خود را نسبت به نوزادانی که فقط تماس پوست باپوست بدون لمس نوک پستان داشتند، به مدت کوتاه‌تری از خود جدا می‌کردند و بیشتر با آن‌ها حرف می‌زدند.

همچنین گریه شیرخوارانی که پس از تولد در تماس پوستی با مادر قرار می‌گیرند، در مقایسه با نوزادانی که جدا در کات نگهداری می‌شوند کمتر است؛ بنابراین اضطراب و مصرف انرژی نیز کاهش می‌یابد. نوزادی که در تماسی نزدیک با مادر است، می‌تواند به‌محض نشان دادن علائم آمادگی (مثل حرکات دهان و زبان و مکیدن) پستان را بمکد؛ اما نباید او را مجبور کرد زیرا بر رفتار بعدی او اثر سوء دارد.

و درنهایت کلونیزاسیون روده شیرخوار را با باکتری طبیعی روده مادر فراهم می‌کند. بدین دلیل که مادر اولین کسی است که کودک را در کنار خود دارد و نه یک پرستار، دکتر یا شخص دیگری که ممکن است سبب کلونیزاسیون باکتری‌های آن‌ها در نوزاد شود.